ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ & COVID-19

Το στρές και η ανησυχία είναι κοινή και φυσιολογική απάντηση στην απότομη εμφάνιση οποιασδήποτε ασθένειας.

Ψυχοπιεστικοί παράγοντες που συνδέονται ειδικά με την πανδημία του COVID-19 είναι:

-Φήμες και παραπληροφόρηση (μέσα κοινωνικής δικτύωσης)

-Κλείσιμο των σχολείων και των χώρων δραστηριότητας των παιδιών

-Περιορισμοί ταξιδιού και μετακίνησης

-Πιθανή ή πραγματική φυσική απομόνωση και καραντίνα

-Επιδείνωση της εμπιστοσύνης προς τις κυβερνητικές υπηρεσίες και κοινωνικά δίκτυα

-Αποφυγή επίσκεψης σε μονάδες υγείας

-Κίνδυνος υποτροπής σε προϋπάρχουσεςκαταστάσεις ασθένειας(συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας)

-Κοινά συμπτώματα άλλων προβλημάτων υγείας μπορούν να οδηγήσουνσε φόβο μόλυνσης από τον ιό.

Μηνύματα προς το σύνολο του πληθυσμού

1. Οι άνθρωποι που προσβάλλονται από τον COVID-19 δεν έχουν κάνει τίποτα λάθος και αξίζουν τηνυποστήριξη, τη συμπόνια και την καλοσύνη μας.

2. Για να μειώσετε το στίγμα, μην «ετικετοποιείτε» άτομα ως «ασθενείς COVID-19»ώστε να αποτρέψετετον καθορισμό της ταυτότητάς τους από τον COVID-19.

3. Το ξαφνικό και σχεδόν αδιάκοπο ρεύμα ειδήσεων σχετικά με την πανδημία μπορεί να προκαλέσειανησυχία σε οποιονδήποτε. Ενημερωθείτε για τα γεγονότα, όχι για τις φήμες και τηνπαραπληροφόρηση. Συγκεντρώστε πληροφορίες σε τακτά χρονικά διαστήματα, από την ιστοσελίδατου ΠΟΥ (WHO website)και τις πλατφόρμες των τοπικών υγειονομικών αρχών, προκειμένου να σαςβοηθήσουν να διακρίνετε τα γεγονότα από τις φήμες. Τα γεγονότα μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των φόβων.

4. Προστατέψτε τον εαυτό σας και στηρίξτε τους άλλους. Η παροχή βοήθειας σε άλλους κατά τη διάρκεια της ανάγκης μπορεί να ωφελήσει τους παρόχους βοήθειας καθώς επίσης τους αποδέκτες τηςυποστήριξης.

5. Ο COVID-19 έχει προσβάλει και είναι πιθανό να προσβάλει ανθρώπους από πολλές χώρες και σε πολλές γεωγραφικές τοποθεσίες. Μην βάζετε την ετικέτα του COVID-19

σε καμία εθνικότητα. Να είστε υποστηρικτικοί προς όλους όσοι επηρεάζονται, και από οποιαδήποτε χώρα.

Μηνύματα προς φροντιστές παιδιών

1. Τα παιδιά αισθάνονται ανακούφιση εάν έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν και να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους σε ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.

2. Κρατήστε τα παιδιά κοντά στους γονείς και την οικογένειά τους, αν αυτό θεωρείται ασφαλές για το παιδί, και αποφεύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο να διαχωρίζετε τα παιδιά και τους φροντιστές τους. Εάν ένα παιδί χρειάζεται να διαχωριστεί από τον κύριο φροντιστή του, βεβαιωθείτε ότι παρέχεται η κατάλληλη εναλλακτική φροντίδα και ότι ένας κοινωνικός λειτουργός ή ισότιμος θα παρακολουθεί τακτικά το παιδί.

3. Διατηρήστε όσο το δυνατόν περισσότερο την οικεία ρουτίνα στην καθημερινή ζωή, ή δημιουργήστε νέες συνήθειες, ιδιαίτερα αν τα παιδιά πρέπει να μένουν στο σπίτι. Παρέχετε ευκαιρίες συμμετοχής σε δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία των παιδιών,συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων για τη εκπαίδευσή τους.

Μηνύματα στους επαγγελματίες υγείας

1. Η διαχείριση της ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής ευημερίας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι εξίσου σημαντική με τη διαχείριση της σωματικής υγεία σας.

2. Δοκιμάστε και αξιοποιήστε χρήσιμες στρατηγικές αντιμετώπισης προκλήσεων (

coping) όπωςη εξασφάλιση επαρκούς ξεκούρασης και ανάπαυσης κατά τη διάρκεια της εργασίας ή ανάμεσα στις βάρδιες, η κατανάλωση επαρκούς και υγιεινής διατροφής, η σωματική άσκηση και η επαφή με την οικογένεια και τους φίλους. Αποφεύγετε τη χρήση μη βοηθητικών στρατηγικών αντιμετώπισης προκλήσεων όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ ή άλλων φαρμάκων. Μακροπρόθεσμα, αυτές μπορούν να επιδεινώσουν την πνευματική και σωματική σας ευημερία.

3. Στραφείτε στους συναδέλφους σας, τον διευθυντή σας ή άλλα έμπιστα άτομα για κοινωνική υποστήριξη-οι συνάδελφοί σας μπορεί να βιώνουν παρόμοιες εμπειρίες με εσάς

4. Χρησιμοποιήστε κατανοητή και απλή γλώσσα για να μοιραστείτε μηνύματα με ασθενείς με νοητικές, γνωστικές και ψυχοκοινωνικές αναπηρίες.

Μηνύματα στους ηλικιωμένους και τους φροντιστές τους 1. Παρέχετε πρακτική και συναισθηματική υποστήριξη μέσω ανεπίσημων δικτύων(οικογενειών και συνομηλίκων) και επαγγελματιών υγείας. 2. Μοιραστείτε πληροφορίες για απλά γεγονότα σχετικά με το τι συμβαίνει και δώστε σαφείς πληροφορίες για τον τρόπο μείωσης του κινδύνου μόλυνσης με λέξεις που μπορούν νακαταλάβουν οι ηλικιωμένοι με/χωρίς γνωσιακή δυσλειτουργία. Επαναλαμβάνετε τις πληροφορίες όποτε χρειάζεται. Οι οδηγίες πρέπει να κοινοποιούνται με σαφή, συνοπτικότρόπο, σεβασμό και υπομονή. 3. Να είστε προετοιμασμένοι και να γνωρίζετε εκ των προτέρων πού και πώς μπορείτε ναλάβετε πρακτική βοήθεια αν χρειαστεί, όπως να καλέσετε ταξί, να παραδώσετε φαγητό καινα ζητήσετε ιατρική περίθαλψη. 4. Να διατηρείτε τακτική επαφή με τους αγαπημένους σας (π.χ. μέσω τηλεφώνου ή με άλλα μέσα).

Μηνύματα για ηγέτες ομάδων και μάνατζερ

1. Η προστασία του συνόλου του προσωπικού από το χρόνιο στρες και την κακή ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια της απόκρισης σε αυτή την επιδημία θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση τηςικανότητάς του να εκπληρώνει τα καθήκοντά του.

2. Εξασφαλίστε την παροχή καλής ποιότητας επικοινωνίας και την επικαιροποίησηστοχευμένηςενημέρωσης για το σύνολο το προσωπικού. Μεριμνήστε για την εναλλαγή των εργαζομένωναπό θέσεις με εντονότερο στρες σε θέσεις με λιγότερο στρες. Εφαρμόστε ευέλικτα ωράρια γιατους εργαζόμενους που επηρεάζονται άμεσα ή για όσους έχουν ένα μέλος της οικογένειας πουέχει επηρεαστεί από ένα ψυχοπιεστικό συμβάν. Εξασφαλίστε τη δυνατότητα αμοιβαίαςκοινωνικής υποστήριξης στους συναδέλφους.

3. Διευκολύνετε την πρόσβαση και εξασφαλίστε ότι το προσωπικό γνωρίζει πώς μπορεί να έχειπρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.

Μηνύματα προς ανθρώπους σε απομόνωση ή καραντίνα

1. Προσπαθήστε όσο το δυνατόν περισσότερο να διατηρήσετε τις καθημερινές σας συνήθειες ή να δημιουργήσετε νέες. Συμμετέχετε σε υγιείς δραστηριότητες που απολαμβάνετε και σας βοηθούν να χαλαρώνετε. Να ασκείστε τακτικά, να διατηρείτε τακτικές συνήθειες ύπνου καινα τρώτε υγιεινά τρόφιμα. Προσπαθήστε να έχετε μια συνολική εικόνα της κατάστασης και αξιοποιήστε την τεχνολογία για να συνδεθείτε με τους αγαπημένους σας.

2. Εάν οι υγειονομικές αρχές έχουν συστήσει περιορισμό των δια ζώσης επαφών για να περιορίσουν τη μόλυνση, μπορείτε ακόμα να μείνετε κοινωνικά συνδεδεμένοι μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τηλεδιάσκεψης και τηλεφώνου.

---

Το πιο πάνω κείμενο αποτελεί μέρος της παρουσίασης "Ψυχική υγεία και ψυχοκοινωνικές πτυχές του COVID-19 της IASC (Inter Agency Standing Committee).

Μετάφραση: Δρ. Αντρια Σπυρίδου(IMC) & Νίκος Γκιωνάκης ( Athens MHPSS TWG)